उवासंघ–चितवनमा नेपाल–भारत आर्थिक साझेदारी शिखर सम्मेलन २०२४ सम्पन्न

१ पौष, भरतपुर,

उद्योग वाणिज्य संघ–चितवनको सभाकक्षमा आज भारत नेपाल आर्थिक साझेदारी सम्मेलन २०२४ सम्पन्न भएको छ । उद्योग वाणिज्य संघ–चितवनको आयोजना एवम् नेपाल भारत कन्सुलेट जनरल अफ इन्डीया, बिरगंज नेपाल र पिएचडी चेम्बर अफ कमर्श एण्ड इण्डेष्ट्रिज एज्म्ऋऋक्ष् को सहकार्यमा द्विपक्षीय आर्थिक  विकासका विषयमा छलफल भएको छ । छलफलमा भारत र नेपालको  अग्रगामी द्विपक्षीय आर्थिक साझेदारी एजेन्डाहरुमा छलफल गर्न  नेपाल–भारत आर्थिक साझेदारी शिखर सम्मेलन २०२४ आयोजना गरिएको हो ।

चितवनलाई आर्थिक केन्द्रको रुपमा विकास गर्न  बिरगंज महत्वपूर्ण रहेको र  भारत–नेपाल सीमा नजिकैको व्यापारलाई धेरै आवश्यक बढावा दिनुका साथै अर्थव्यवस्थाका प्रमुख क्षेत्रहरूमा व्यापार संलग्नताका नयाँ मार्गहरू खोल्न मद्दत गर्ने धारण आएको थियो । कार्यक्रममा मुख्य छलफलका विषयहरु भारत र नेपालका बिच गहिरो आर्थिक संलग्नताका लागि (नेपालमा रेमिट्यान्स, आयात, निर्यात र भुक्तानी सन्तुलन (बिओपी) चुनौतिहरूमा ध्यान केन्द्रित गर्दै) संयुक्त कार्य गर्ने,  भारतबाट नेपाल र अन्य क्षेत्रहरूमा लगानी प्रवाहित गर्ने,  दक्षिण एसियामा उपक्षेत्रीय सहयोगको मुख्य शक्तिका रूपमा भारत–नेपाल द्विपक्षीय सम्बन्ध पुनर्स्थापित गर्ने, सबै महत्वपूर्ण क्षेत्रहरूमा पारस्परिक रूपमा लाभदायक भारत–नेपाल द्विपक्षीय सम्बन्धमा फस्टाउन उद्योग र सरकारको दिगो अभिसरण सिर्जना गर्न, सीमा क्षेत्र विकास कार्यक्रममा लुकेको सम्भावनालाई ध्यानमा ल्याउन र बिहारमा नेपालका सीमावर्ती जिल्लाहरूको पूर्वाधार सुधार गर्न मद्दत गर्न र तिनीहरूलाई भारत–नेपाल व्यापार जडानको प्रवेशद्वार बनाउन भारतको प्रमुख संलग्नताको लागि मार्ग प्रशस्त गर्ने, नेपालभरि क्लस्टर–आधारित आर्थिक क्षेत्रहरू बनाउन छलफल र विचार गर्नुपर्ने, बृहत्तर आर्थिक संलग्नता सुरक्षित गर्न र कायम राख्न सीमापार व्यापार मापदण्डलाई थप मजवुत गराउनुपर्नेमा केन्द्रीत हुन सहभागीहरुलाई जोड दिईएको थियो ।

भारत–नेपाल केन्द्र, पीएचडीसीसीआई का सचिव अतुल के ठाकुरले नेपालको विद्यमान समष्टि आर्थिक परिदृश्यको व्याख्या गर्दै शिखर सम्मेलनको दिशा निर्धारण गर्नुभएको थियो । नेपालको समृद्धिको सम्भाव्यता अध्ययन गर्न र भारत–नेपाल आर्थिक सहयोगको माध्यमबाट महामारीपछिको चुनौतिहरूको सामना गर्न सरकार र उद्योगीहरूबीच सहयोगी सहयोग गर्ने प्रतिवद्धता राख्नुभएको थियो । उहाँले यस शिखर सम्मेलनले भारत–नेपाल द्विपक्षीय सहयोगलाई गति दिनका लागि नयाँ रोडम्याप तयार गर्ने बताउनुभयो । उहाँले छलफलमा नेपाल र भारतमा औद्योगिक विकास प्रवद्र्धन, द्विपक्षीय व्यापार नीतिहरूको पुनरावलोकन, द्विपक्षीय र उप–क्षेत्रीय आर्थिक सहयोग विस्तार, सीमा क्षेत्र विकास र कनेक्टिभिटी सुधार) मा जोड आग्रह गर्नुभएको थियो ।

स्वागत मन्तव्य राख्दै उद्योग वाणिज्य संघका अध्यक्ष सुमनकुमार श्रेष्ठले नेपालको औद्योगिक विकास आर्थिक कुराले प्रभावित भएको बताउदै भारत र नेपालका व्यापारिक समुदायहरूबिच घनिष्ठ सहकार्यको आवश्यकता रहेको बताउनुभयो । उहाँले चितवानको दिगो औद्योगिक विकासका लागि भारत–नेपाल द्विपक्षीय आर्थिक सहयोगलाई अझ गहिरो बनाउने र चितवानका उद्योगहरूलाई नजिकको व्यापारिक साझेदारीका लागि खुला राख्ने आश्वासन दिनुभएको थियो । उहाँले भारतीय पर्यटकहरुलाई नेपाल भ्रमण गर्नका लागि समन्वयका लागि महावाणिज्य दुतावासलाई आग्रह गर्नुभएको थियो ।

कार्यक्रममा बोल्दै भारतीय वाणिज्यदूत, बीरगञ्ज नेपाल देवी साहाइ मीनाले भारत र नेपालबिचको आर्थिक सहयोगलाई गति दिने आश्वासन दिनुभएको थियो । नीति र कार्यान्वयनका माध्यमबाट भारत नेपालको प्रमुख विकास साझेदार बनेको बताउँदै उनले भने, "भारत सरकारले सीमापार व्यापारसम्बन्धी पूर्वाधार विकासका लागि सहयोग गरिरहेको बताउनुभयो । उहाँले बीरगञ्ज–रक्सौल, बिराटनगर–जोगबनी, भैरहवा–सुनौली र नेपालगञ्ज–रुपैडीहाका चार प्रमुख एकीकृत चेक पोस्टलाई अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्डमा स्तरोन्नति गर्ने, भारतीय सीमामा पुग्ने राजमार्गको स्तरोन्नति गर्ने, फराकिलो मापन र नेपालसँगको रेल सम्पर्क विस्तार गर्ने, बीरगञ्ज र बिराटनगरमा एकीकृत चेक पोस्टहरू पूर्ण रूपमा कार्यान्वय गर्ने, नेपालगञ्ज–रुपैडीह आइसीपी पनि १ जुन २०२३ मा दुवै देशका प्रधानमन्त्रीद्वारा उद्घाटन गरिएको भएको बताउनु भयो । उहाँले सुनौली–भैरहवा सीमामा एकीकृत चेकपोस्टको निर्माण कार्य पनि सोही समयमा सुरु भएको बताउनुभयो । उहाँले भारत र नेपालबिचको जयनगर–जनकपुर–बर्दिबास क्रस बोर्डर रेल लाइनलाई स्तरोन्नति गर्दै गएको र मोतिहार–रक्सौल–अमलेखगञ्ज पेट्रोलियम पाइपलाइनबाट नेपालमा डिजेल ढुवानी भइरहेको बताउनुभएको थियो । भारत र नेपालबिचको यो पाइपलाइन परियोजना सम्पूर्ण दक्षिण एसियामा यस प्रकारको पहिलो भएको जानकारी गराउनुभयो । त्यसैगरी भारत सरकारको अनुदानमा निर्माण गरिएको रक्सौल–परवानीपुर क्रस बोर्डर ट्रान्समिसन लाइन पनि सञ्चालनमा रहेको बताउनुभयो । उहाँले नेपालको विकास निर्माणमा भारत सधै साथ दिदै आएको बताउनुभयो ।

नेपाल –भारत आर्थिक साझेदारी शिखर सम्मेलन २०२४ मा उद्योग वाणिज्य संघ–चितवनका निवर्तमान अध्यक्ष चुननारायण श्रेष्ठ, नेपाल मामिला विज्ञ महेश कुमार अग्रवाल, बिहार राज्य संयोजक, सीमा जागरण मञ्च; अतुल कोइराला, बोर्ड सदस्य, बीपी कोइराला भारत–नेपाल फाउन्डेसन र टेक्नो–उद्यमी र आनन्द झा, उपाध्यक्ष (सरकारी संलग्नता प्रमुखः भारत र दक्षिण एसिया)े पनि मन्तव्य राख्नुभएको थियो ।

कार्यक्रममा चितवन उद्योग संघ, चितवन चेम्बर अफ कमर्श, नवलपुर, गैडाकोट, मध्यविन्दु, देवचुली, रत्ननगर, खैरहनी, राप्ती उद्योग वाणिज्य संघका प्रतिनिधिहरु, उद्योग वाणिज्य संघ–चितवनका पूर्व अध्यक्षज्यूहरु, पदाधिकारी, कार्यसमिति, विभिन्न वस्तुगतसंघका अध्यक्ष एवम् प्रतिनिधि लगायत उद्योगी व्यापारी गरी करिव ८० जनाको सहभागिता रहेको संघका कार्यक्रम अधिकृत गणेश सुवेदीले जानकारी गराउनु भयो ।

उद्योग वाणिज्य संघ–चितवनको अध्यक्ष सुमनकुमार श्रेष्ठको अध्यक्षतामा भएको नेपाल–भारत आर्थिक साझेदारी शिखर सम्मेलन २०२४ को कार्यक्रम संघका कार्यकारी निर्देशक निलबहादुर के.सीले सञ्चालन गर्नुभएको थियो ।